Series: HỌC CÁCH NHẬN BIẾT CẠM BẪY VÀ SCAM (mức độ cơ bản) - kênh Đồng tiền khôn khéo.
...
BÀI 2: NHỮNG LOẠI SCAM PHỔ BIẾN HIỆN NAY
Khi nhắc đến lừa đảo – scam, nhiều người nghĩ ngay đến cảnh bị lừa mất một khoản tiền. Nhưng trên thực tế, scam bây giờ không chỉ lấy tiền, mà còn lấy thông tin cá nhân, lòng tin, hay thậm chí lợi dụng chính sự cả tin để biến bạn thành công cụ lôi kéo người khác. Hiểu rõ các loại scam phổ biến là bước đầu tiên để biết cách phòng tránh.
1. Scam tài chính – đa cấp – đầu tư ảo
Đây là “cổ điển nhưng chưa bao giờ lỗi thời”, vì đánh trúng vào lòng tham.
-
Đa cấp trá hình:
Hình thức quen thuộc: đóng tiền, mua gói sản phẩm/dịch vụ, rồi rủ thêm người vào. Lợi nhuận chủ yếu đến từ việc lôi kéo người sau chứ không phải sản phẩm thực sự. Ví dụ: những “công ty” bán thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, khoá học online... nhưng doanh số thật sự lại từ tiền nộp của người mới. -
Đầu tư ảo, tiền điện tử rác:
Thời gian qua nở rộ các sàn “crypto” tự phát, coin lạ, dự án DeFi “lãi 1% mỗi ngày”. Người tham gia thấy lợi nhuận nhanh, nạp tiền ào ạt, rồi một ngày đẹp trời website biến mất, admin “bay màu”. -
Cam kết lãi suất phi lý:
“Gửi 100 triệu, nhận 20 triệu mỗi tháng”, nghe là biết scam. Nhưng nhiều người vẫn lao vào, vì suy nghĩ “người ta lời thì mình cũng không thể bỏ qua được”.
👉 Điểm chung: Lợi nhuận cao bất thường, rủ rê bằng lòng tham, hứa hẹn “không rủi ro”.
2. Scam bất động sản – hợp đồng lừa đảo – “dự án ma”
Bất động sản là lĩnh vực giá trị lớn, nên scam ở đây càng tinh vi.
-
Dự án ma:
Các công ty vẽ ra dự án chưa được phê duyệt, phân lô bán nền khi đất chưa chuyển đổi. Người mua ham rẻ, tin lời “sắp có quy hoạch, sắp lên đô thị” rồi ôm cục nợ. -
Hợp đồng lừa đảo:
Một số công ty cho ký hợp đồng đặt cọc hoặc góp vốn mập mờ, ghi điều khoản bất lợi cho khách hàng. Khi có tranh chấp, người mua gần như thua thiệt. -
Bẫy “chỉ còn vài suất cuối”:
Nhân viên môi giới tung chiêu “chốt nhanh kẻo hết”, tạo áp lực khiến khách hàng không kịp kiểm chứng pháp lý.
👉 Điểm chung: đánh vào tâm lý “sợ mất cơ hội” (FOMO) và sự thiếu hiểu biết về pháp lý.
3. Scam thương mại online – fake shop, giả mạo thương hiệu
Mua bán online phát triển thì scam cũng mọc như nấm.
-
Fake shop:
Lập fanpage, website bán hàng giá rẻ, yêu cầu chuyển khoản trước. Sau khi nhận tiền thì... biến mất. -
Giả mạo thương hiệu:
Lập website có tên gần giống thương hiệu lớn (ví dụ thay .com thành .vn), chạy quảng cáo “sale sốc 90%”. Người mua thấy rẻ, đặt hàng, nhận về đồ fake hoặc không nhận được gì. -
Mạo danh đơn vị vận chuyển:
Gọi điện báo có bưu kiện, yêu cầu thanh toán phí trước để nhận hàng. Nhiều người thiếu cảnh giác, chuyển khoản và mất tiền.
👉 Điểm chung: đánh vào tâm lý ham rẻ, tin tưởng vào hình ảnh thương hiệu quen thuộc.
4. Các bẫy tinh vi mới – deepfake, giả danh người quen, mạo danh cơ quan nhà nước
Scam bây giờ không chỉ “ngây ngô”, mà đã ứng dụng công nghệ cao.
-
Deepfake:
Kẻ gian có thể lấy ảnh, video của bạn bè/người thân rồi ghép giọng, giả hình ảnh gọi video để mượn tiền. Trường hợp giả CEO nổi tiếng kêu gọi đầu tư cũng đã xảy ra. -
Giả danh người quen:
Hack Facebook/Zalo rồi nhắn tin mượn tiền. Hoặc tạo tài khoản mới với hình đại diện y hệt, lừa “em đổi số, nhờ anh chuyển giúp chút tiền”. -
Mạo danh cơ quan nhà nước:
Điện thoại giả công an, toà án, viện kiểm sát... dọa “bạn liên quan đến vụ án, cần chuyển tiền vào tài khoản tạm giữ để xác minh”. Nhiều người hoảng loạn, sợ hãi, và mất tiền thật.
👉 Điểm chung: đánh vào sự hoảng sợ và thiếu bình tĩnh của nạn nhân.
5. Kết lại – Nhận diện để không rơi bẫy
Scam không bao giờ biến mất, nó chỉ thay hình đổi dạng theo thời thế. Nếu không tỉnh táo, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân.
-
Thấy lợi nhuận cao bất thường → phải nghi ngờ.
-
Thấy “cơ hội chỉ có một lần” → càng phải dừng lại.
-
Thấy người thân/cơ quan nhà nước yêu cầu chuyển tiền → phải xác minh bằng kênh khác.
👉 Bài học lớn: Người khôn không phải là người “không bao giờ bị lừa”, mà là người biết cách kiểm chứng, biết cách nói không, và biết giữ tiền trong túi mình.
-------
Các bài viết trong series này:
BÀI 1: Vì sao chúng ta dễ dính bẫy?
BÀI 2: Những loại scam phổ biến hiện nay
BÀI 3: Dấu hiệu nhận biết 1 deal lừa đảo
BÀI 4: Cách tự bảo vệ mình
BÀI 5: Bài học từ người từng bị lừa
-------
Anh em có thể đọc tiếp các series bài viết khác về TÀI CHÍNH CÁ NHÂN Ở ĐÂY.
Nhận xét
Đăng nhận xét